Karaburun Yarımadası, Türkiye’nin batısında yer alan İzmir iline bağlı bir yarımadadır. İzmir’in kuzeydoğusunda Ege Denizi’ne doğru uzanır. Yarımadanın etrafı güzel koylar ve doğal plajlarla çevrilidir. Karaburun Yarımadası, doğal güzellikleri, tarihi mirası ve eşsiz jeolojik yapısıyla dikkat çekmektedir.

Yarımadanın jeolojisi oldukça özgündür ve jeolojik açıdan zengin bir yapıya sahiptir. Mağaralar, jeomorfolojik oluşumlar ve çeşitli kayaç türleri yarımadanın jeolojik mirasını oluşturur. Bu nedenle, jeolojik çalışmalar için önemli bir bölgedir.

Aynı zamanda, tarihi açıdan da zengin bir bölgedir. Antik dönemden kalma kalıntılar ve tarihî yapılar, bölgenin zengin kültürel mirasını oluşturur. Maden ocakları ve taş ocakları da tarihi öneme sahiptir ve bölgedeki madencilik geçmişi üzerine çalışmalar yapılabilir.

2014 sonrası 6360 sayılı Bütünşehir Yasası ile Karaburun Yarımadası İzmir Büyükşehir Belediyesi hizmet sınırları içine dâhil olmuş, üst ölçekli plan çalışmaları kapsamında yeniden ele alınma gereği doğmuştur. 2017 yılında yayımlanan 1/25000 Ölçekli Nazım İmar Planı kapsamında doğayla uyumlu, insan odaklı koridorlar yaratılması, doğaya saygılı alternatif turizm olanaklarının sağlanması önerilmiş, Karaburun Yarımadası için ‘Biyosfer Rezerv Alanı’ ilan edilmesi fikri bir öncelik olarak işaret edilmiştir. 2019 seçimleri sonrasında Karaburun Yarımadası, Ildır Körfezi ile birlikte 14.03.2019 tarih ve 823 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak tespit ve ilan edilmiştir. ÖÇKB kapsamında analiz ve yönetim planı çalışmaları sürmektedir. Tüm bu koruma çalışmalarına rağmen bölgede Rüzgâr Elektrik Santrali (RES) yatırımlarının yoğunluğu, balık çiftlikleri ve taş ocaklarının oluşturduğu çevresel baskılar ön plana çıkmaktadır.

Karaburun Yarımadası, kırsal yaşamın hâkim olduğu bir bölgedir ve kentleşme süreçleri burada daha sınırlıdır. Bu nedenle, kırsal kalkınma ve çevre koruma önemli konulardır.

Yarımadanın doğal güzellikleri, deniz turizmi ve jeoturizm potansiyeli sayesinde çevreyle uyumlu turizm faaliyetleri için de fırsatlar sunmaktadır. Karaburun Yarımadası’nın doğal ve kültürel değerlerinin korunması ve sürdürülebilir turizmle bütünleşmesi önemli bir hedeftir.

ÖZGÜN DEĞER

• Proje, değişen kentleşme dinamikleri ve bölgesel miras ekseninde yapılan yeni bir çalışmadır.
•  Proje alanı, Türkiye’de terk edilmiş civa yataklarının, antik mermer ocaklarının ve su kaynaklarının bulunduğu  özgün bir alandır.
•  Kültürel miras, jeomiras, maden mirası açısından en iyi modellerin oluşturulabileceği bir bölgedir.
•  Proje alanı, son derece kıymetli olan bütün jeolojik yaşları içeren bir bölgedir.
•  Proje alanının jeolojik ve ekolojik özellikleri, zengin kültürel mirası ve alanın kalkınmasına temel oluşturacak  yapılara sahip olması ile ön plana çıkmaktadır.
•  Jeorota içinde yer alan Karaburun köylerinde yürütülecek etnografik çalışmayla tespit edilecek  bilgiler, hatıralar ve pratikler “unutulmadan” kayda geçirilmiş, ‘tarihsel sürdürülebilirlik’ ekseninde literatüre  kazandırılmış olacaktır.
•  Yapılacak sözlü tarih çalışması ile bölgenin kayda henüz geçmemiş maden yatakları ve diğer jeolojik  değerlerine ilişkin özgün tarih yazımı gerçekleşecektir.
•  Maden işletmelerine ait tesisler bugüne dek belgelenmemiştir. Rölöve çalışması ile yok olmaktaki endüstriyel  miras yapıları belgelenecek ve jeorota kapsamında yeni işlev önerileri geliştirilecekt